Żeglarska odyseja Władysława Wagnera - początki

Odzyskana w 1918 roku w wyniku działań zbrojnych (Legiony Józefa Piłsudskiego) i dyplomatycznych (I.Paderewski, J.Piłsudski i R.Dmowski) niepodległość Polski zaowocowała wieloma działaniami mającymi umocnić świeżo powstałe państwo. 


II Rzeczpospolita bo tak przyjęto nazywać odrodzoną Polskę powstała na ziemiach byłych trzech zaborów. W procesie ich scalania również uzyskała dostęp do Morza Bałtyckiego: ciągnął się on od Jeziora Żarnowieckiego do Orłowa, a z linią brzegową Półwyspu Helskiego liczył zaledwie 140 km długości. Należący do Polski przedrozbiorowej Gdańsk decyzją Traktatu Wersalskiego pozostał poza granicami II Rzeczpospolitej mając status Wolnego Miasta i stając się przyczyną późniejszych kłopotów państwa polskiego. 

W 1918 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret: "Z dniem 28 listopada 1918 roku rozkazuję utworzyć Marynarkę Polską". Tym pismem późniejszy Marszałek rozpoczął nową erę skrawka wybrzeża, które stało się dla II Rzeczpospolitej oknem na świat. Dwa lata później 10 lutego odbyły się Zaślubiny Polski z Morzem.

Zaślubiny Polski z morzem - obraz W. Kossaka
Generał Józef Haller 
Generał Józef Haller

w podniosłej atmosferze i w obecności członków rządu i Sejmu RP rzucił platynowy pierścień w wody Zatoki Puckiej biorąc symbolicznie wody Bałtyku w posiadanie Rzeczpospolitej.Następnego dnia odbyła się kontynuacja Zaślubin w kaszubskiej Nowej Wsi. W przemówieniu generał Haller obiecał kaszubskim rybakom, że w miejscu ich Nowej Wsi powstanie nowoczesny port. 

II Rzeczpospolita dotrzymała obietnicy - w miejscu bałtyckiej przystani w 1938 roku powstał port rybacki Władysławowo. W tym też dniu Sejm RP powołał Komisję Morską i uchwalił budowę portu morskiego w Gdyni. 
Budowa portu gdyńskiego

Siedemnastego czerwca 1920 roku powstała Szkoła Morska w Tczewie. Jednostką szkoleniową nowopowstałej szkoły był żaglowiec LWÓW. W 1930 roku została przeniesiona do Gdyni zmieniając nazwę na Państwową Szkołą Morską natomiast LWÓW został zastąpiony przez nowszy żaglowiec - fregatę DAR POMORZA. Równolegle z powstawaniem administracji morskiej i obiektów Marynarki Wojennej 

Żaglowiec Szkoły Marynarki Wojennej II Rzeczypospolitej - o.r.p. Iskra
na odzyskane wybrzeże wkraczało żeglarstwo. W czasach II Rzeczpospolitej żeglarstwem zajmowało sie wiele organizacji. Powstały 11 maja 1924 roku Polski Związek Żeglarski zajmował się żeglarstwem olimpijskim, zrzeszał nowo powstałe kluby żeglarskie jak też ustanowił system stopni żeglarskich. Liga Morska i Kolonialna w swoim statucie również miała propagowanie żeglarstwa. Związek Harcerstwa Polskiego do swej działalności z młodzieżą wstawił wychowanie wodne co zaowocowało powstaniem drużyn harcerskich o profilu żeglarskim. Mieli harcerze nawet własny żaglowiec ZAWISZA CZARNY, 
Przedwojenny żaglowiec ZHP - Zawisza Czarny; obraz J. Wróbel
którego kapitanem był sławny żeglarz i społecznik gen. Mariusz Zaruski.

gen. Mariusz Zaruski na jachcie "Junak", 1932 r.   
W lutym 1924 roku wzorem innych państw morskich powstał Yacht Klub Polski, którego honorowym komandorem tradycyjnie był Prezydent Rzeczpospolitej. Żeglarstwo szybko też się stało częścią sportu akademickiego. Powstały sekcje i kluby Akademickiego Związku Sportowego. Natomiast pierwszym klubem morskim na polskim wybrzeżu był PPKY (Pierwszy Polski Klub Yachtowy) w ... Gdańsku. Tak, - w Gdańsku jako, że nowo powstający port w Gdyni nie miał warunków do postoju jachtów morskich. 

W takich warunkach dorastał młody , przybyły ze śródlądzia Polak, WładysławWagner. Przyszły żeglarz oceaniczny urodził się w Krzyżowej Woli w powiecie iłżańskim (okolice Radomia) 17 września 1912 roku. Jego ojciec Walerian Wagner i matka Maria z domu Bielińska wraz z całą rodziną przeprowadzili się w 1927 roku do Gdyni, która z małej rybackiej wioski stawała się głównym portem II Rzeczpospolitej. Tutaj kilkunastoletni Władek wraz z młodszym bratem Jankiem zaczynał rozwijać swoje żeglarskie zainteresowania. Atmosfera polskiego Klondike wraz ze statkami obcych bander na redzie, marynarzami ze wszystkich stron świata mocno działała na wyobraźnię młodego Polaka. Było to rzeczywiście okno na świat. 

Dla Władka zapewne był to zew nowej ekscytującej przygody. Tym bardziej, że młody człowiek zaznał już pierwszej morskiej przygody opiekując się jachtem sąsiada z willi w której mieszkali Wagnerowie. Po tej żeglarskiej przygodzie Władek zbudował 20 stopową łódkę, którą nazwał WŁÓCZĘGA. Łódź miała kadłub na zakładkę, półpokład i ... ciekła na potęgę. Po paru zatokowych wyprawach jacht został przez sztorm rozbity na niedokończonym nabrzeżu południowym gdyńskiego portu. 

Rok 1931 Władek rozpoczął już jako szef morskiej drużyny harcerskiej im. J. Sobieskiego. Podczas penetracji terenu nowobudowanego portu wraz z Jankiem znalazł porzucony kadłub łodzi żaglowo-motorowej. Przez całą zimę wraz z kolegami pracowali nad przebudową wraku na jacht żaglowy. Nowy armator nazwał swój nabytek ZJAWA. Nazwa odzwierciedlała odczucia młodego żeglarza. Zaiste jawiła się jak zjawa, która odmieni życie Władka i powiedzie go w daleki świat, o którym słyszał od marynarzy odwiedzających polski Klondike. Jacht odmalowany i wyremontowany z nowymi żaglami prezentował się bardzo dobrze. Był slupem z ożaglowaniem gaflowym. Pozostał problem załogi. Nie mógł wyruszyć z nabliższą mu osobą czyli Jankiem. Wyprawa w świat jachtem była wyjątkowo ryzykowna, toteż trudno było oczekiwać aby skiper chciał rodzinę Wagnerów narażać podwójnie. Kolejni kandydaci wycofywali się w miarę jak termin wypłynięcia coraz bardziej się zbliżał. 

Zdesperowany skiper znalazł w końcu towarzysza podróży. Okazał się nim Rudolf Korniowski, uczeń malarski. Nigdy nie żeglował niemniej zdecydował się podjąć wyzwanie. Po zakupie wyposażenia, żywności i zatankowaniu wody młodzi żeglarze byli gotowi do opuszczenia Gdyni.
Pamiątka z wycieczki do Gdyni, 25 VII 1932 r.
Wyd. "Fotobrom" Gdynia, wł. Brat Głuchy

Wypłynięcie wyznaczyli na 8 lipca 1932 roku. Przed nimi był Bałtyk. 
Tak miała się rozpocząć pierwsza polska wyprawa dookoła świata, o której napiszę w kolejnych artykułach.

Jerzy Knabe, Jan Wagner i Andrzej Piotrowski 
przy grobie rodziny Wagnerów

Kpt. Andrzej W. Piotrowski
Chicago 

Bibliografia:
Władysław Wagner - "By the Sun and Stars"
Anna Rybczyńska - "Pod żaglami dookoła świata"
Włodzimierz Głowacki - "Dzieje żeglarstwa polskiego"
Karol Olgierd Borchardt - "Kolebka nawigatorów"
Zdjęcia: Archiwum i A. W. Piotrowski

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz